10 Haziran 2023

1- Güneş Sistemi

Bismillah.

Geceleri temiz bir havada gökyüzüne baktığımız zaman sayısız yıldız görürüz fakat bu gördüklerimizden bazılarının yıldız olmadığını ama yıldızlar gibi ışık saçtıklarını biliyor muydunuz?

Bir yıldızın etrafında dolanan sayısız gök cisimleri bulunmaktadır bunlar;

  • Gezegenler,
  • Kuyruklu yıldızlar,
  • Gök taşları gibi farklı yapılardır.

Güneşimiz de bir yıldız olduğu için onun etrafında dolanan sayısız gök cismi mevcuttur. Güneş ve güneşin etrafında dolanan sayısız cisimlerin oluşturduğu sistem Güneş Sistemi olarak adlandırılır.

Güneş Sistemi

Merkezde güneşin, etrafında ise sekiz gezegen, sayısız uydu, gök taşları ve kuyruklu yıldızların oluşturduğu sistemdir.

Güneş sistemi
Güneş sistemimiz

Bu gezegenler sırasıyla Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jupiter, Satürn, Neptün ve Uranüs gezegenleridir.

A- Merkür

Güneşe en yakın gezegendir. Herhangi bir uydusu olmayan Merkür gezegeninin bir yüzü sürekli güneşe dönük iken diğer yüzü sürekli karanlıktadır bu iki yüz arasındaki sıcaklık farkı oldukça büyüktür. Ayrıca güneş sistemindeki en küçük gezegen Merkür’dür. Karasal gezegenlerden biridir.

Merkür gezegeni güneşe en yakın gezegendir. Uydusu olmayan bu gezegenin bir yüzü sürekli güneşe dönük iken diğer yüzü daima karanlıktır.
Güneş doğmadan hemen önce Merkür’ü doğuda görmek mümkündür. (Kaynak: Uzayastronomi.com)

B- Venüs

Güneşe uzaklık bakımından ikinci sırada yer alır. Büyük olarak neredeyse Dünyamız kadar olmasına rağmen Güneş sisteminin en sıcak gezegeni olduğu için burada yaşam belirtisi yoktur. Güneş’e Merkür’den daha uzak olmasına rağmen Venüs’ün daha sıcak olmasının nedeni atmosferinde bol miktarda karbondioksit gazının bulunmasıdır. Karbondioksit gazından dolayı aşırı derecede ısınan Venüs’ün yüzeyinde hiç bitmeyen volkan patlamaları ve sürekli akan lavlar burayı yaşanılmaz hale getirmiştir.

Venüs gezegeninin bazı özellikleri

  • Güneşe en yakın ikinci gezegendir,
  • Uydusu yoktur,
  • Atmosferindeki yoğun karbondioksit gazı nedeniyle yüzey sıcaklığı oldukça yüksektir,
  • Çok parlak olduğu için güneş doğmadan hemen önce veya güneş battıktan hemen sonra gökyüzünde görülebilir,
  • Halk arasında Seher yıldızı ya da Çoban yıldızı adıyla anılır,
  • Karasal bir gezegendir.
Seher Yıldızı.
Venüs gezegeni sabah güneş doğmadan önce doğuda görünür ve halk arasında Seher veya Sabah yıldızı adıyla bilinir. (earthsky.org)
Çoban Yıldızı.
Akşam güneş battıktan hemen sonra batı yönünde görünen parlak cisim Venüs gezegenidir. Bu cisim halk arasında Çoban yıldızı olarak da bilinir. (www.forbes.com)

C- Dünya

Yaratılan gezegenler arasında en güzel olanıdır. Güneşe uzaklık bakımızdan dördüncü sırada yer alan Dünyamız, yaşamın var olduğu bilinen tek gezegendir ve Ay isminde bir tane uydusu vardır.

Dünyamızın bazı özellikleri şu şekildedir;

  • Yapısında azot, oksijen, su buharı gibi gazların bulunduğu bir atmosferi vardır,
  • Ay olarak bilinen bir uyduya sahiptir,
  • Suyu sıvı halde tuttuğu ve sıcaklık aralığı uygun olduğu için canlı yaşamına izin veren tek gezegendir,
  • Güneşe uzaklık bakımından 4. sırada yer alır,
  • Karasal gezegendir.
Mavi atmosferi, beyaz bulutları ile Dünya’mız ve onun uydusu Ay

Ç- Mars

Kızıl gezegen olarak da bilinen Mars, güneşe uzaklık bakımından beşinci sırada bulunur.

Mars;

  • Karasal gezendir,
  • İki tane uydusu vardır,
  • Merkür’den sonra en küçük ikinci gezegendir,
  • Toprağında çok miktarda demir oksit bileşiği bulunduğu için kızıl renkte görünür.
Mars tarih boyunca en fazla merak edilen bir gezegendir. Bir zamanlar bu gezegende canlıların yaşadığı düşünülüyordu hatta bu düşünce bir çok filmlere de konu olmuştur.
Mars gezegeninin iki küçük uydusu Phobos ve Deimos. Bu iki uydunun bir zamanlar Mars’ın çekim alanına kapılıp kurtulamayan iki göktaşı olduğu düşünülmektedir.

D- Jüpiter

Güneş sistemindeki en büyük gezegendir. Çok eski zamanlardan beridir bilinen Jüpiter, geceleri parlaklığı ile hemen fark edilir.

Jüpiter,

  • Güneş sistemindeki en büyük gezegendir,
  • 79 uydusu olan bu gezegen minik bir güneş sistemini andırır,
  • Kırmızı lekeleri ile ünlü olan Jüpiter’in yüzeyinde Dünya’dan çok daha büyük ve yüzyıllardır hiç durmadan esen fırtınalar bulunmaktadır,
  • İnce bir halkaya sahiptir,
  • Gazsal bir gezegendir yani yüzeyinde toprak gibi katı bir şey bulunmaz.
Jüpiter ve dört büyük uydusunu basit bir teleskopla görmek mümkündür (sağda). Bu uydular ilk defa Galileo tarafından keşfedildi.
Jüpiter’in ünlü kırmızı gözü. Bu yüzyıllardır durmadan devam eden büyük bir fırtınadır. Bu fırtına dünyamızdan daha büyük bir alanı kaplar.

E- Satürn

İkinci büyük gezegen Satürn’dür. Halkasıyla ünlü olan bu gezegenin 82 uydusu vardır. Böylece güneş sistemindeki en fazla uyduya sahip gezegen unvanı da Satürn’ün olmaktadır.

Satürn gezegeninin bazı özellikleri:

  • Gazsal bir gezegendir,
  • Güneşe uzaklık bakımından 6. sırada yer alır,
  • En fazla uyduya sahip gezegendir,
  • Trilyonlarca gök taşından meydana gelmiş halkaları vardır,
  • Güneş sistemindeki ikinci büyük gezegendir,
  • En ünlü uydusu Titan’dır.
Satürn’ün halkası sayısız gök taşından meydana gelmiştir.
Satürn’ün en büyük uydusu Titan.

F- Uranüs

Bulunduğu yörüngede varil gibi yuvarlanması ve diğer gezegenlerin ters yönüne doğru hareket etmesi Uranüs’ü diğer gezegenlerden ayırmaktadır. 27 uydusu olana bu gezegen Gazsal devlerden biridir.

Uranüs’ün bazı özellikleri;

  • Diğer gezegenlere göre ters yönde hareket eder,
  • 27 uydusu vardır,
  • Büyüklük olarak dördüncü sırada yer alır,
  • İnce bir halkası vardır.
Uranüs ve ince halkası. Bu gezegen yana yatmış bir varil gibi hareket etmektedir.

G- Neptün

Neptün, mavi renkli gezegen olarak bilinir fakat bu gezegene mavi rengini veren şey su değil metan adında bir gazdır. Gazsal bir gezegendir.

Neptün’ün bazı özellikleri;

  • Sekizinci sırada yer alır,
  • İnce bir halkası vardır,
  • 14 uyduya sahiptir,
  • Gazsal dev gezegenlerden biridir,
  • Güneş sistemindeki en uzak gezegendir,
  • Büyüklük bakımında Jüpiter ve Satürn’den sonra gelen Neptün, üçüncü büyük gezegendir.
  • Güneş sistemindeki en soğuk gezegendir. Sıcaklık yaklaşık -218 dereceye kadar düşmektedir.
Neptün, mavi gezegen olarak da bilinir fakat bu gezegene mavi rengi veren su değil, metan adında bir gazdır.

Alıştırmalar

Güneş Sistemi

Güneş Sistemi

Boşluk doldurma
39 11
Güneş Sistemi

Güneş Sistemi

Doğru - Yanlış
49 9

sworld

Yazarımız, Fenbilgisi Öğretmenliğini bitirdikten sonra Kimya alanında Yüksek Lisans ve Doktora eğitimlerini de tamamlamıştır.

View all posts by sworld →

Bir cevap yazın

deneme bonusu casino deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler