logo

Vücudumuzdaki organlara ve dokulara oksijen, besin ve hormon taşıyan sisteme dolaşım sistemi denir.

Dolaşım sistemi, kalp, kan damarları ve kandan oluşur.

3 - Dolaşım Sistemi

Dolaşım Sistemi Organları

1- Kalp

Dolaşım sisteminin en önemli organıdır. Kalp, kanın vücutta dolaşmasını sağlayan pompa görevi görür. 

Kalbin iki kulakçığı ve iki karıncık olmak üzere dört odacık vardır. Kulakçıklar, kanı karıncıklara gönderir. Karıncıklar ise kanı vücuda pompalar.


2- Kan Damarları

Kan damarları, kanı vücutta dolaştıran borulardır. Kan damarları üç çeşittir:

  • Atardamarlar
  • Toplardamarlar
  • Kılcal damarlar

a- Atardamar

Kalpten kanı vücuda taşıyan damarlardır. Akciğerlere kan götüren damar dışındaki tüm atardamarlar oksijen bakımından zengindir.

Atardamarlarda kanın akış hızı çok yüksek olduğu için atardamar yaralanmaları çok tehlikedir. Bu nedenle Allah'ın, atardamarları daha derinlere yerleştirerek bu tür yaralanmaları azalttığını biliyor muydunuz?

b- Toplardamar

Vücuttan kanı kalbe taşıyan damarlardır. Akciğerlerden kan getiren toplardamarlar dışındaki tüm toplardamarlar oksijen bakımından fakir kan taşır.

Toplardamarlarda kanın akış hızı daha yavaştır. Bu yüzden hastanelerde kan alınırken toplardamardan kan alınır.

c- Kılcal damarlar

Atardamar ve toplardamar arasında bulunan, kanın oksijen ve besinleri dokulara, atık ürünleri ise organlara taşıdığı damarlardır.

3- Kan

Organ ve dokulara besin ve oksijen taşıyan; dokularda biriken atıkları ise toplayan sıvıdır.

Dolaşım sistemi alıştırma

31
20

Atardamarların özelliklerini kutucuğa sürükleyiniz.

 
atardamarlar
1
1

 , besin ve oksijeni dokulara taşırken, atık maddeleri dokulardan toplar.

Kılcal damarlar
30
14

Grafikte A ve B damarlarında akan kanın akış hızları verilmiştir. Damarların akış debisi dikkate alındığında A ve B damarları ile ilgili doğru ifadeleri kutucuğa sürükleyiniz.

 
atardamarlar,toplardamarlar
40
3

Kanı organlara pompalayan dolaşım sistemi organı

kalp,dolaşım sistemi
30
4

Dolaşım sistemi organlarını kutucuğa sürükleyiniz.

 
dolaşım sistemi organları,kalp,damarlar,kan

Kan Dolaşımları

Vücudumuzda kanın dolaşımını sağlayan iki sistem vardır: küçük kan dolaşımı ve büyük kan dolaşımı.

1- Küçük Kan Dolaşımı

Küçük kan dolaşımı, kalbin sağ karıncığından çıkan kirli kanın akciğerlere taşınması ve burada temizlenmesi sonucunda kalbin sol kulakçığına dökülmesi olayına denir.

Küçük kan dolaşımı şu şekilde gerçekleşir:

  1. Sağ karıncıktan çıkan kirli kan, akciğer atardamarı ile akciğerlere taşınır.
  2. Akciğerlerde, kirli kandaki karbondioksit alveollere, alveollerdeki oksijen ise kana geçer.
  3. Temizlenen kan, akciğer toplardamarı ile sol kulakçığa taşınır.

3 - Dolaşım Sistemi

Küçük kan dolaşımı (karmabilgi.net)

2- Büyük kan dolaşımı

Büyük kan dolaşımı, kalbin sol kulakçığından çıkan temiz kanın vücuda taşınması ve buradaki organ ve dokulardan aldığı atık ürünleri toplayarak kalbin sağ kulakçığına dökülmesi olayına denir.

Büyük kan dolaşımı şu şekilde gerçekleşir:

  1. Sol karıncıktan çıkan temiz kan, aort ile vücuda taşınır.
  2. Aort, kol ve bacaklardaki atardamarlara ayrılır.
  3. Atardamarlar, kılcal damarlar ile organ ve dokulara ulaşır.
  4. Organ ve dokularda, kan oksijen ve besinleri hücrelere verir, atık ürünleri ise alır.
  5. Kirli kan, toplardamarlar ile kalbin sağ kulakçığına taşınır.

3 - Dolaşım Sistemi

Büyük kan dolaşımı

Dolaşım sistemi alıştırma 2

6
3

Büyük kan dolaşımın amacı kanı karbondioksitten temizlemektir

 
büyük kan dolaşımı
13
5

Büyük kan dolaşımı ile ilgili bilgileri kutucuğa sürükleyiniz.

 
büyük kan dolaşımı
4
2

Küçük kan dolaşımında kan sağ karıncıktan çıkar sol kulakçığa gelir

 
küçük kan dolaşımı
1
1

Kanın akciğerlerde temizlenerek tekrar kalbe geri döndüğü dolaşım,  'dır

küçük kan dolaşımı
5
5

Büyük kan dolaşımında kan sol kulakçıktan çıkarak sağ karıncığa gelir.

 
büyük kan dolaşımı

Kanın Yapısı

Kanın yapısı, insan vücudunun en önemli işlevlerinden birini yerine getirmesine yardımcı olur. Kan, vücudumuzun her yerine oksijen, besin ve diğer maddeleri taşır. Ayrıca, vücudumuzdaki atıkları da temizler.

Kanın yapısında iki temel bileşen bulunur:

  1. Kan Plazması
  2. Kan hücreleri

1- Kan plazması

Plazmanın %90'ı sudur. Ayrıca, proteinler, mineraller ve diğer maddeleri de içerir.

3 - Dolaşım Sistemi

2- Kan hücreleri

Akyuvarlar, alyuvarlar ve kan pulcuklarından meydana gelir.

a- Akyuvarlar

Vücudu mikroplara karşı koruyan beyaz renkli hücrelerdir. Hastalandığımızda sayıları hızla artar.

3 - Dolaşım Sistemi

Akyuvar

b- Alyuvarlar

Alyuvarlar, kırmızı renkli kan hücreleridir. İçlerinde hemoglobin adı verilen bir protein bulunur. Hemoglobin, oksijeni bağlar ve vücudumuzun dokularına taşır.

Alyuvarlar, kemik iliğinde üretilir. Yaşam süreleri yaklaşık 120 gündür.

3 - Dolaşım Sistemi

Alyuvarlar

c- Kan pulcukları

Kan pulcukları, kanın pıhtılaşmasından sorumlu olan küçük, yuvarlak hücrelerdir.

Kan Grupları

Kan grupları, kanımızda bulunan antijenlere göre belirlenir. Antijenler, kan hücrelerinin yüzeyinde bulunan proteinlerdir.

Kan grupları, iki ana gruba ayrılır:

  • A grubu: A antijenine sahiptir.
  • B grubu: B antijenine sahiptir.
  • AB grubu: Hem A hem de B antijenine sahiptir.
  • 0 grubu: Hiçbir antijenine sahip değildir.

3 - Dolaşım Sistemi

Dolaşım sistemi alıştırma 3

2
1

Kan pulcukları yaralanmalar sırasında pıhtı oluşturarak kan kaybına karşı bizleri korur.

 
kanın yapısı
4
9

Yapısında hem A hem de B antijeni bulunan kan grubu seçeneklerden hangisidir?

A)
A
B)
B
C)
AB
D)
0
kan grupları
2
2

Vücudumuzu mikroplara karşı koruyan kan hücresi alyuvarlardır.

 
alyuvarlar,akyuvarlar
1
1

Kanımızın büyük bir kısmını meydana getiren sıvıya   adı verilmektedir.

kanın yapısı
7
1

Kan hücrelerini kutucuğa sürükleyiniz.

 
kan hücreleri

Alıştırmalar


İçindekiler
Okuma modu için tıkla