Vücudumuz, tıpkı bir takım gibi, farklı sistemlerin uyumlu çalışmasıyla işlev görür. Bu takım üyeleri, hormonlar üreterek bedenimizin kimyasını yöneten iç salgı bezleridir.
Peki bu bezler nelerdir ve ne gibi görevleri vardır?
İç salgı bezleri
Salgıladıkları hormonlar ile vücudumuzda organların çalışmasını, düzenlenmesini ve büyüme gibi faaliyetleri kontrol eden yapılardır.
Bazı salgı bezleri şunlardır:
- Hipofiz bezi,
- Tiroit bezi,
- Böbrek üstü bezleri,
- Pankreas,
- Eşeysel bezler
1. Hipofiz bezi
Hipofiz, diğer bezleri kontrol eden "bezin kralı" olarak bilinir. Büyüme hormonu gibi birçok önemli hormonu salgılayarak vücudun büyümesini kontrol eder.
2. Tiroit bezi
Boyunda bulunan tiroit bezi, metabolizmayı ve enerji üretimini kontrol eden tiroksin hormonlarını üretir.
Tiroit hormonunun salgılanması için iyot minerali gereklidir. Yemek tuzunda, balıkta ve birçok baklagillerde iyot bulunmaktadır.
Yemek Tuzuna İyot Neden Eklenir?
Yemek tuzuna iyot eklenmesinin temel sebebi, tiroit hastalıklarının önlenmesidir. Tiroit bezi, metabolizmayı ve büyümeyi düzenleyen önemli bir hormondur. Bu hormonun üretimi için iyot gereklidir. Yeterli iyot alımı sağlanmazsa, tiroit bezi yeterince hormon üretemez ve bu da guatr ve tiroit yetmezliği gibi hastalıklara yol açabilir.
Türkiye'de ve dünyanın birçok yerinde toprak iyot bakımından fakirdir. Bu nedenle, yiyeceklere iyot eklemek, özellikle deniz ürünlerini tüketmeyen insanlar için iyot ihtiyacını karşılamanın en etkili yoludur.
3. Böbrek üstü bezleri
Böbreklerin üzerinde bulunan böbrek üstü bezleri, heyecan ve korku anında adrenalin gibi önemli hormonu üretir. Adrenalin, vücudun korunması amacıyla kana fazladan glikoz vererek metabolizmayı enerjik tutar.
4. Pankreas
Hem sindirim enzimleri hem de insülin ve glukagon gibi hormonları salgılayan pankreas, kan şekeri dengesini kontrol eder.
İnsülin, kan şekerini düşürürken glukagon kan şekerini yükseltir.
Tatlı Bir Tehlike: Şeker Hastalığı Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Şeker hastalığı, günümüzde oldukça yaygın ve ciddi bir sağlık sorunudur. Vücudumuzun enerji kaynağı olan glikozun hücrelere taşınmasını sağlayan insülin hormonunun eksikliği veya yetersizliği ile karakterizedir. Bu durum, kanda aşırı şeker birikmesine ve birçok sağlık sorununa yol açabilir.
Şeker hastalığının tedavisi, diyabet tipine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tip 1 diyabet insülin enjeksiyonları ile, tip 2 diyabet ise yaşam tarzı değişiklikleri, diyabet ilaçları veya insülin ile tedavi edilir.
5. Eşeysel bezler
Erkek ve kadınlarda farklı hormonlar üretirler. Erkeklerde testosteron, kadınlarda ise östrojen hormonunu kana verir.
Testosteron; sesin kalınlaşması, sakal veya bıyık oluşumu gibi erkeklere özgü değişimleri kontrol ederken östrojen, kadınlara özgü değişimleri kontrol eder.