Dünyamızın ısı kaynağı güneştir.
Güneşten gelen ışıklar yeryüzünü ısıtmaya başlayınca,
- ısınan hava ve su buharı yukarı doğru hareket eder.
- Bu olay rüzgarlar ile bulutları oluşturur.
- Rüzgar yardımı ile sürüklenen bulutlar soğuk hava ile karşılaşınca yağmur veya kar olarak tekrar yere iner.
Uzmanlar, uydu ve diğer aletler yardımı ile her an atmosferdeki bu olayları kontrol ederler ardından uzun zaman dilimlerini kapsayan bu çalışmaların sonuçlarını, günlük hayatımızı kolaylaştırmak amacıyla hizmetimize sunarlar.
Meteoroloji
Hava tahmini ile ilgilenen bilim dalına meteoroloji denir ve bu iş ile ilgilenen uzmanlara ise meteorolog adı verilir.
Ülkemizde bu alanda çalışmaların yürütülmesi görevini ise Meteoroloji Genel Müdürlüğü üstlenmiştir.
Meteorologlar hava tahminlerinde sembollerden yararlanırlar.
Bu semboller havanın; yağmurlu, sisli, karlı, rüzgarlı olma durumunu göstererek iletişimde kolaylık sağlarlar. Böylece uluslararası ortak bir dil meydana getirilmiş olur.
Yağmur, dolu, kar gibi hava olaylarına yağış denilmektedir. Bu yağışları meydana getiren olay ise su buharının döngüsüdür.
Hava olaylarını;
A) Bulutlarda Meydana Gelen Hava Olayları
1- Yağmur
Buharlaşan su, havada bulutları meydana getirir. Bu bulutlar daha sonra rüzgarın yardımı ile bir yerden başka yere taşınırlar.
Taşınma sırasında su buharı daha soğuk bir hava kütlesi ile karşılaşınca, yoğuşarak yağmur damlacıkları şeklinde yere inerler
2- Dolu
Bulutlardaki su buharı önce sıvı hale sonrasında ise katı hale geçerse doluyu meydana getirir.
3- Kar
Su buharı bazen, sıvı hale geçmeden doğrudan katı hale geçebilir. Bu durumda kar kristalleri oluşur.
B) Yeryüzüne Yakın Yerlerde Meydana Gelen Hava Olayları
1- Çiy:
Havada her zaman su buharı bulunur. Bu su buharı bazen yaprakların ya da çimlerin üzerinde yoğuşarak su damlacıklarına dönüşebilir. Bu olaya çiy denilmektedir.
2- Kırağı:
Havadaki su buharı, yaprak ya da benzeri yapılar üzerinde sıvılaşmadan doğrudan katı hale geçerse kırağıyı meydana getirir.
3- Sis:
Bazen havada bulunan su buharı yere yakın yerlerde gözle görülebilecek kadar fazlalaşır. Bu olaya sis oluşumu denilmektedir.
İklim ve Hava Hareketleri alıştırma
Bulutlardaki su buharının soğuyarak su damlaları şeklinde yeryüzüne inmesine adı verilmektedir.
Yeryüzüne yakın yerlerde meydana gelen yağış türlerini işaretleyiniz.
Havadaki su buharının yaprak ya da benzeri yapılar üzerinde sıvılaşmadan doğrudan katı hale geçmesi
Bulutlarda meydana gelen yağış türlerini kutucuğa sürükleyiniz.
Bulutlardan sıvı su olarak yer yüzüne inen yağış türü
İklim Nedir?
Bir bölgede uzun yıllar boyunca görünen hava olaylarının ortalaması iklim olarak adlandırılır.
Bir bölgede 30 veya 40 yıl boyunca meydana gelen hava olayları kayıt altına alınır ardından uzmanlar bu hava olaylarına bakarak o bölgenin iklimini belirler. Örneğin Sivas ilimizin iklimine bakalım;
“Sivas’ta karasal iklim görülür. Karasal iklimde yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlı geçer.”
Yazıya dikkatlice baktığımızda belirtilen özellikler kısa zaman içinde değişiklik gösteren hava olayları değildir. Bu özellikler uzun yıllar boyunca görünen hava olaylarıdır ve kesin bilgi içerir. Yani siz yukarıdaki bilgiye bakarak Sivas'ın yazlarının genellikle sıcak ve kurak olduğunu anlarsınız.
İklim bilimine “Klimatoloji” denir. Bu alanda uzman olanlara ise “Klimatolog” adı verilir.
Klimatolog; dünyamızın iklimlerini izleme, iklim değişiklerini denetleme ve iklim değişikliklerinin sonuçları hakkında insanları bilinçlendirmekle görevlidir.
Özetle
- Hava hareketleri kısa zaman dilimini kapsar
- Meteoroloji hava durumu ile ilgilenen bilim dalıdır
- Meteorolog hava olayları konusunda uzmanlaşmış bilim insanlarıdır
- Meteorologlar hava durumu belirtmek amacıyla sembollerden yararlanırlar.
- Türkiye’de hava durumu görevini üstlenen kurum Meteoroloji Genel Müdürlüğüdür.
- Uzun yıllar boyunca görünen hava olaylarının ortalamasına iklim denir.
- İklimin sonuçları kesindir.
- İklim bilimine klimatoloji, bu alanda uzman olan kişilere ise klimatolog denir.
- Klimatolog, iklimleri izleme ve iklim değişiklerinin sonuçları hakkında insanları bilinçlendirmekle görevlidir.