

Baran çok iyi bir çocuk olduğu için bu taşı kaldırmak için bir yol bulmuş.

Bu başarısından sonra Baran, arkadaşları arasında Kahraman ilan edilmiş.
Baran arkadaşımızın kullandığı basit makinenin ne olduğunu merak ediyor musunuz? (Evet diyorsanız başınızı sallayın 🙂 ) . Bu basit makineye kaldıraç denir.
Bir tahta, destek noktası, kuvvet ve yükten meydana gelen bu sistemde işi daha kolay bir şekilde yapmak mümkündür. Tahterevalli, el arabası, kürek, çekiç gibi araçlar birer kaldıraçtır ve bunların hepsinde bir destek noktası, kuvvet ve yük bulunur.
Aşağıdaki resimlere dikkatlice bakalım:
Kürek El arabası Tahterevalli
Dikkat ettiğimizde resimdeki tüm örneklerde yük, kuvvet ve destek noktasının olduğunu görebiliriz. Fakat, hepsinde yük, destek noktası ve kuvvet aynı yerlerde değildir. Bazılarında yük ve kuvvet uçlarda iken, bazılarında yük ortadadır farklı amaçlar için kullanılan bu kaldıraçları üç kısımda inceleyebiliriz.
Kaldıraç Çeşitleri
1 – Destek Noktasının Ortada Olduğu Kaldıraçlar
Bu tür kaldıraçlarda destek noktası ortadadır, yük ve kuvvet uçlarda yer alır. Bu tür kaldıraçlara tahterevalli, pense, makas örnek verilebilir

Bu tür kaldıraçlarda kuvvet destek noktasından ne kadar uzaksa, o kadar küçüktür.
Örnek:

Yukarıdaki sistem dengede değildir. Bu sistemi dengeye getirmek için aşağıdakilerden hangisi yapılabilir? |
A) Daha uzun bir tahta kullanılmalıdır B) Taş destek noktasından uzaklaştırılmalıdır C) Kutu destek noktasına yakın bir yere getirilmelidir D) Destek noktası taşa yaklaştırılmalıdır |
Çözüm: Kaldıraçlar da yük destek noktasına yaklaştırılırsa uygulanan kuvvet azalır. Yukarıdaki sistemi dengeye getirmek için ağır olan cismi desteğe yaklaştırmak gereklidir. Taş daha ağır olduğu için destek taşa yaklaştırılırsa denge sağlanacaktır.
2 – Kuvvetin Ortada Olduğu Kaldıraçlar
Bu tür kaldıraçlarda ortada kuvvet bulunur, uçlarda ise yük ve destek noktası yer alır. Bu sistemlere örnek olarak maşa verilebilir.

Bu kaldıraç türlerinde kuvvet, destek noktasına daha yakın olduğu için her zaman yükten daha büyüktür. Yani her zaman kuvvetten kayıp yoldan kazanç vardır.
3 – Yükün Ortada Olduğu Kaldıraç Çeşitleri
El arabası gibi sistemlerde yük ortada, kuvvet ve destek noktası uçlarda bulunur. Bu tür kaldıraçlarda her zaman kuvvet kazancı vardır, buna karşın yoldan da aynı oranda kayıp yaşanır.

Özetle
- Destek, kuvvet ve yükten meydana gelen basit makinelere kaldıraç adı verilir
- Kaldıraçlar; Desteğin ortada olduğu, Kuvvetin ortada olduğu, Yükün ortada olduğu duruma göre üç çeşittir.
- Desteğin ortada olduğu kaldıraçlara örnek; Tahterevalli, Pense, Makas verilebilir
- Kuvvetin ortada olduğu kaldıraçlara örnek; kürek, maşa, cımbız verilebilir
- Yükün ortada olduğu kaldıraçlara örnek; el arabası verilebilir.
- Kuvvet destek noktasına ne kadar yakınsa o kadar büyük olur