Enes ve kardeşi Kübra Nur bir kış günü havanın tadını çıkarmak için gezintiye çıkarlar
O sırada çalılıklar arasında sevimli bir tavşan belirir
Bunu gören Kübra Nur abisinin elini bırakıp tavşana doğru koşmaya başlar
Kübra'yı gören tavşan hızlıca koşarak oradan uzaklaşmaya başlarken Kübra Nur'da onu kovalamaya çalışır
Kovalamaca sonunda Kübra, kendini buz tutmuş bir gölün üzerinde bulur ve korkarak abisinden yardım ister
Bu sırada Kübra’nın ayakları altındaki buzda çatırdamaya başlamıştır
Düşünelim
Enes kardeşine "buz yüzeye yüzüstü uzanmasını ve korkmamasını" söyler
Kübra derhal denileni yaparak buz yüzeye uzanarak abisinin kendisini kurtarmasını bekler
Ardından bir ağaç dalını Kübra kardeşine uzatarak O'nu karaya ulaştırır.
Abisinin ellerini bırakmanın yanlış olduğunu öğrenen Kübra Nur, kurtardığı için abisine teşekkür ederek böyle kahraman bir abisi olduğu için Allah'a şükreder.
Basınç Nedir?
Her madde ağırlığından yada atomlarının hareketi nedeniyle etki ettiği yüzeylere bir kuvvet uygular. Katılar ağırlığı ile sadece alt yüzeye kuvvet uygular iken, sıvılar bulunduğu kabın hem alt hem de yan yüzeylerine, gazlar ise tüm yüzeylere kuvvet uygularlar. Cisimlerin temas ettikleri yüzeylere uyguladıkları dik kuvvete basınç diyoruz ve P harfi gösterilir.
Katılarda basınç sınav
Şekilde verilen cisme etki eden yer çekimi kuvvetinin yönü hangi ok yönündedir?
Tahta blok, bardaktaki su ve parfüm şişesindeki gazın kuvvet uyguladığı yönler oklar ile gösterilmiştir.
Hangi cisimler için kuvvetin yönü doğru gösterilmiştir?
A – Katılarda Basınç
Katıların taneciklerinin yalnızca titreşim hareketi yaptığını daha önce öğrenmiştik bu nedenle katılar ağırlıkları nedeniyle sadece alt yüzeylerine basınç uygularlar çünkü katıların belirli bir şekle sahip olmaları onların taneciklerinin yan ve üst yüzeylere kuvvet uygulamalarını engeller. Bu da bu yüzeylere basınç yapılmasını engeller.
Katılar basıncı yalnızca alt yüzeye uyguladıklarına göre bizler bu basıncı değiştirebilir miyiz?
Diğer bir deyişle “Katılarda basınç nelere bağlıdır?“
Enes, omuzlarına aldığı kutu sayısını arttırdığı zaman kendisine uygulanan basınç da artar bu nedenle dizleri daha fazla bükülür. Bu durum ağırlık arttıkça basıncın arttığını göstermektedir.
Yüzey alanı küçüldükçe uygulanan kuvvet daha küçük bir yüzeyde toplanır. Bu durum basıncın artmasına neden olur.
Bundan dolayı Enes, Kübra Nur kardeşinden yüzüstü uzanmasını isteyerek basıncın azalmasını sağlamış ve buzun kırılma riskini düşürmüştür.
Özetle
- Basınç birim alana etki eden dik kuvvettir, P harfi ile ifade edilir
- Basıncın birimi pascal’dır ve kısaca “Pa” ile gösterilir
- Katılarda basınç sadece alt yüzeye etki eder
- Katılarda ağırlık arttıkça basınç artar
- Katılarda yüzey alanı küçüldükçe basınç artar
Katılarda basınç sınav
Burhan, bir sünger üzerine tuğlalardan bir tane bırakarak süngerin çökme miktarını ölçüyor (A durumu) sonrasında üst üste bıraktığı iki adet tuğlayı sünger üzerine bırakarak süngerin çökme miktarını ölçüyor (B durumu).
Etkinlik sonucunda A durumunda süngerin daha az çöktüğünü gözlemliyor
Burhan kardeşimizin kurduğu düzenekte tuğlaların batma miktarının farklı olmasının nedeni seçeneklerde verilenlerden hangisidir?
Şekildeki su şişesinin A, B ve C yüzeylerinin birim alanları kırmızı çizgi ile gösterilmiştir. A yüzeyi 1 birim alana sahipken B yüzeyi 4 birim ve C yüzeyi 2 birim alana sahiptir.
Şişe, B yüzeyi üzerine bırakıldığı zaman yüzeye uyguladığı basınç 4 Pa olduğuna göre A ve C yüzeylerinde meydana gelen basınç ne kadar olabilir?
Ahmet, çivi ve tahta kullanarak bir düzenek hazırlıyor. Bu düzenekte aşağı veya yukarı hareket edebilen bir kol yardımı ile çivi üzerine yerleştirilen balon sıkıştırılabilmektedir.
Ahmet kardeşimiz, öncelikle bir adet çivi yerleştirdiği düzeneğine şişkin balonu bırakıyor ve hareket edebilen kol yardımı ile balonu sıkıştırıyor.
Ardından aynı işlemi 100 adet çivi kullanarak tekrar ediyor.
İlk durumda 10 N kuvvet ile sıkıştırılan balon hemen patladığı halde, ikinci durumda 50 N'luk kuvvet ile sıkıştırılan balonun patlamamasının nedeni seçeneklerde verilenlerden hangisi ile açıklanabilir?