Laboratuvar Güvenliği
Hababam sınıfı – Laboratuvar sahnesi.
İzlediğimizde yüzümüzde gülümseme bırakan bu olay gerçek hayatta maalesef yerini korku ve paniğe bırakmaktadır.
Hababam sınıfı denildiğinde çoğu insanın aklına ilk gelen sahne laboratuvarda patlama sahnesi olmaktadır. İzlediğimizde yüzümüzde gülümseme bırakan bu olay maalesef gerçek hayatta yerini korku ve paniğe bırakmaktadır.
Birçok önemli araştırmaların ve buluşların yapıldığı laboratuvarlar, gerekli önlemler alınmadığında veya laboratuvar kurallarına uyulmadığında istenmeyen olayların yaşanmasına neden olmaktadır.
Bu nedenle böylesi üzücü olayların yaşanmaması için laboratuvar ortamında uymamız gereken güvenlik kurallarını ve güvenlik işaretlerini bilmek gerekir.
1. Laboratuvar Kuralları
Laboratuvara gittiğimizde uymamız gereken kuralları şu şekilde sıralayabiliriz.
- Laboratuvar önlüğümüzü giymek: Bu durum giysilerimizin zarar görmesini engelleyecektir.
- Cihazları ve malzemeleri kurcalamamak: Laboratuvardaki cihazlar pahalı ve hassastırlar ayrıca çoğu cihaz bazı işlemleri yerine getirmek amacıyla programlanmışlardır. Bunları gelişi güzel kurcalamak cihazların zarar görmesine ve programlarının bozulmasına neden olabilir.
- Kimyasalların tadına bakmamak veya koklamamak: Laboratuvardaki birçok kimyasal sağlık açısından tehlikelidir. Bunları koklamak veya tadına bakmak ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
- Laboratuvarda koşmamak: Koşmak cihazlara zarar vermenize ya da kimyasalların düşerek size zarar vermesine neden olacağı için bu ortamda sakin hareket etmek gereklidir.
- Laboratuvar gözlüğü takmak ve eldiven kullanmak: Asit gibi maddeler ile çalışılacaksa önlük ile beraber eldiven ve gözlük kullanmak ellerimizin daha önemlisi gözlerimizin zarar görmesini engelleyecektir.
- Çıkışta gerekli kontrolleri yapmak: Çıkışta kimyasalları açıkta bırakmadığımızdan, camları açık bırakmadığımızdan ve kullanılmayacak cihazların kapalı olduğundan emin olmalıyız.
Laboratuvarda özellikle kimyasalların üzerinde bazı uyarıcı semboller bulunmaktadır. Bu semboller o maddenin nasıl kullanılacağını ve zararları hakkında bilgiler vermektedir.
İyi bir laboratuvar çocuğu bu sembollerin anlamlarını bilir ve ona göre önlemlerini alır.
Hadi bizlerde iyi bir laboratuvar çocuğu olalım! 🙂
2. Temel Uyarıcı İşaretler
Korozif maddelerin üzerinde seçeneklerde verilen hangi işaret bulunur?
Hangisi çevre için zararlı maddeleri ifade etmek için kullanılan işarettir?
3. Canlılar üzerinde etkili olan element ve bileşikler
İnsan çevresinden bağımsız değildir ve çevremizde yer alan element ve bileşikler farklı oranlarda bizim de vücudumuzda bulunmaktadır. Bu nedenle beslenirken bizler de diğer canlılar gibi çevremizden faydalanmak zorundayız fakat bu maddeleri bilinçsizce ve aşırı kullanmak hem canlılar üzerinde hem de çevremiz üzerinde bazı etkilere neden olmaktadır.
Şimdi bu element veya bileşiklerden biraz bahsedelim;
1) Sodyum (Na): Yemek tuzunda ve birçok bileşikte bulunan sodyumun, eksiklik veya fazlalılığı canlı metabolizması üzerinde olumlu ve olumsuz etkiler bırakabilmektedir.
Çok sayıda araştırmalara konu olan bu element, kan basıncının (tansiyon) düzenlenmesi ve sinir sistemimizin çalışmasında görev almasının [1, 2] yanında inşaat sektöründe veya bazı hayvanların et ve yumurta miktarının arttırılmasında da kullanılmaktadır [3, 4].
2) CO2 (Karbondioksit): CO2 gazı atmosferde çok az bulunan ve fotosentez için gerekli bir gazdır.
Karbondioksit gazının miktarının aşırı artması veya azalması canlı yaşamını tehdit edecek şekilde olumsuz durumların meydana gelmesine neden olduğu için atmosferde belirli aralıkta bulunması çok önemlidir.
Fakat -özellikle son 200 veya 300 yıldır- fosil yakıtların aşırı kullanılması sonucunda karbondioksit oranı büyük bir artmış göstermiş ve dünyamızı küresel ısınma tehdidi ile karşı karşıya bırakmıştır.
Venüs neden en sıcak gezegendir?
Merkür güneşe en yakın gezegen olmasına rağmen Venüs kadar sıcak değildir çünkü Venüs gezegeninin atmosferinde aşırı miktarda karbondioksit gazı bulunur. Bu gaz ısıyı hapsederek Venüs gezegeninin aşırı derecede ısınmasına neden olur!
3) NO2 (Azotdioksit): Fosil yakıtların yakılması sonucu ortaya çıkan zehirli ve sera etkisine sahip bir gazdır. Bu gazın aşırı salınması tıpkı kardeşi karbondioksit gibi küresel ısınmaya neden olmaktadır. Ayrıca havadaki NO2 gazı yağmurlarla birleşerek asit yağmuru şeklinde –HNO3 (Kezzap)– yer yüzüne düşer.
4) SO3 (Kükürt trioksit): Su ile tepkimeye girdiğinde sülfürik aside dönüşebilen zehirli bir bileşiktir. SO2, NO2 ve CO2 gibi asit yağmurlarına neden olur.
5) CO (Karbonmonoksit): Fosil yakıtların iyi yanmaması sonucu ortaya çıkan çok zehirli bir gazdır. Soba zehirlenmelerine neden olan gaz, karbonmonoksit gazıdır.
CO solunduğunda kandaki oksijen ile birleşerek CO2‘ye dönüşür böylece bunu soluyan kişi oksijen yetersizliğinden ölebilir.
Kaynakça
- https://www.tkd.org.tr/HTBulteni/PDF/BULTEN-3-5.PDF
- http://www.sinancanan.net/insan-sinir-sistemi-3/
- https://dergipark.org.tr/dubited/issue/30665/309317
- https://dergipark.org.tr/download/article-file/33873