24 Mart 2023

5- Mutasyon ve Modifikasyon

Vücudumuzda trilyonlarca hücrede sayısız miktarda DNA eşlemesi meydana gelmektedir. Bu sırada sizin yazıyı kopyalarken hata yaptığınız gibi hatalar meydana gelebilir bu hatalara mutasyon adı verilir.

Mutasyonlar zararlı değişimlerdir.  Hücrelerimizdeki mutasyonlar genellikle onarıldığı için zarar görmeyiz fakat DNA’daki hata çok büyük olursa onarma mümkün olmayabilir bu durumda hücre ölür.

Mutasyonların Nedenleri

Mutasyonlara neden olan etmenler çeşitlilik gösterebilmektedir. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralamak mümkündür.

Zararlı ışınlar:

X ışınları gibi zararlı ışınlar DNA’nın yapısını bozabildiği için mutasyonlara neden olmaktadır. Örneğin 1945 yılında Amerika Birleşik Devletlerinin, Japonya’nın Hiroşima kentine attığı atom bombasından salınan zararlı ışınlar nedeniyle binlerce insan hayatını kaybetti buna ek olarak yüz binlerce insanın ise DNA molekülünde bozulmalar oluştu bundan dolayı orada doğan çocuklarda halen sakatlıklar görülmektedir.

Japonya’ya atılan atom bombasının yaydığı ışınlar nedeniyle şu anda bile orada yeni doğan çocuklarda sakatlıklar görülebilmektedir.

Ortamın pH değeri:

pH ortamın asidik veya bazik olması ile ilgilidir. Moleküllerin daha etkin ve sağlıklı çalışabildiği pH aralığı vardır. Ani pH değişimleri bu moleküllerin bozunmasına ve DNA’nın hasar görmesine neden olabilir. Böylece mutasyonlar meydana gelebilmektedir.

Sıcaklık değişimleri:

Özellikle küçük çocuklarda görülen yüksek ateş DNA’da yapısal bozukluğa neden olabileceği için tehlikelidir. Bundan dolayı yüksek ateş vakıalarında hemen müdahale çok önemlidir.

Bazı kimyasallar:

Kimyasal maddelerin bilinçsizce kullanılması veya bu maddelerin kimyasal silah olarak kullanılması neticesinde nükleotitler mutasyona uğrayabilirler.

Mutasyonlar DNA’ya zarar verir!

Mutasyonlar vücut hücrelerinde oluşursa sadece o canlıyı etkilerken, eşey hücrelerinde meydana gelirse sonraki nesle aktarılır. Vücut hücrelerindeki mutasyonlara örnek cilt kanserini vermek mümkündür. Uzun süre güneş ışığına maruz  kalındığında ciltteki hücrelerde mutasyon oluşabilmekte ve bu cilt kanserine yol açabilmektedir. Fakat cilt kanseri sonraki nesle aktarılmaz.

Cilt kanseri vücut hücresinde, Albinoluk ise eşey hücresinde meydana gelen bir mutasyondur

Modifikasyon

Canlıda sonradan meydana gelen olumlu değişimlerdir. Mesela düzenli spor yapan kişilerde kasların gelişmesi veya güneşe maruz kalan derinin zararlı ışınlardan daha az etkilenmesi için esmerleşmesi birer modifikasyon örneğidir.

Unutmayınız!

Mutasyon zararlı değişimler iken, modifikasyonlar yararlı değişimlerdir!

Özetle

MutasyonlarModifikasyonlar
DNA’da meydana gelen bozulmalardırSonradan meydana gelen değişimlerdir
KalıtsaldırKalıtsal değildir, geçici değişimlerdir
ZararlıdırCanlı için yararlıdır
Kanser, Albinoluk, Down Sendromu ya da altı parmaklılık örnek gösterilebilirÇalışan kasların gelişmesi, tenin brozlaşması, çalışırken ellerde nasır oluşması örnek gösterilebilir

Alıştırmalar

Mutasyon ve Modifikasyon

Mutasyon ve Modifikasyon

Boşluk doldurma
740 6
Mutasyon ve Modifikasyon

Mutasyon ve Modifikasyon

Doğru - Yanlış
519 8

sworld

Yazarımız, Fenbilgisi Öğretmenliğini bitirdikten sonra Kimya alanında Yüksek Lisans ve Doktora eğitimlerini de tamamlamıştır.

View all posts by sworld →

Bir cevap yazın

betmatik Onwin Giriş deneme bonusu veren siteler betboo bahis siteleri