logo

Neden yemek yiyoruz?

Sindirim Sistemi

Günlük faaliyetlerimizi yapabilmemiz için enerjiye ihtiyaç duyarız. Bizler konuşurken, yazarken, yürürken veya etrafı seyrederken hep enerji harcarız.

İhtiyaç duyduğumuz bu enerjiyi ise yediğimiz yiyeceklerden karşılarız.

Sindirim

Yediğimiz yiyecekler neticesinde enerji sağladığımıza değinmiştik. Bu yiyeceklerin enerjiye dönüştürülebilmesi için sindirim olarak adlandırılan bazı işlemlerden geçirilmesi gerekmektedir.

Yiyeceklerin hücrelerimize girebilecek kadar küçültülmesine sindirim denir.

Sindirim sırasında yiyecekler, ağızdan başlayarak anüse kadar uzanan uzun bir boru içinde yapı taşlarına kadar küçültülerek yapısında bulunan yağ, karbonhidrat ve proteinler kana verilir.

Sindirim Sistemi

Yiyecekler vücudumuzda iki türlü sindirime uğrar. Bunlar;

  1. Fiziksel sindirim
  2. Kimyasal sindirim

1- Fiziksel sindirim

Yiyecekler fiziksel sindirimde yalnızca boyut olarak ufak parçalara ayrılır. Ağız, mide ve ince bağırsakta fiziksel sindirim görülür.

Ağızda dişler, midede mide hakaretleri, ince bağırsakta safra sıvısı fiziksel sindirimi gerçekleştirir.

2- Kimyasal sindirim

Besinler yapı taşlarına ayrıştırılır. Yiyeceklerde bulunan yağ, karbonhidrat ve protein kimyasal sindirim sayesinde ayrıştırılarak kana geçer.

Ağızda tükürük sıvısı, midede mide asidi ve ince bağırsakta pankreas öz suyu kimyasal sindirimi gerçekleştirir.

Sindirim sistemi alıştırma

67
10

Ağzımızda fiziksel sindirimi gerçekleştiren organımız.

fiziksel sindirim
1
1

Yiyeceklerin kana geçebilecek kadar küçültülmesine   denilmektedir.

sindirim
1
1

Besinlerin içindeki yağ, protein ve karbonhidrat   sonucunda ayrışarak kana geçer.

kimyasal sindirim
89
6

Yiyeceklerin yalnızca boyutunun küçüldüğü sindirim türü

fiziksel sindirim,sindirim
11
4

Sindirim fiziksel, kimyasal ve yüzeysel sindirim olarak üçe ayrılır.

 
sindirim çeşitleri
45
7

Beslenmenin amaçlarını kutucuğa sürükleyiniz.

 
sindirimin amacı
31
8

Kimyasal sindirimi gerçekleştiren yapıları kutucuğa sürükleyiniz.

 
kimyasal sindirim
12
1

Bizler enerji ihtiyacımızı yiyeceklerden karşılarız.

 
sindirimin amacı

Sindirim sistemi organları

Sindirim sistemimizi oluşturan organlar sırasıyla;

  1. Ağız
  2. Yutak
  3. Yemek borusu
  4. Mide
  5. İnce bağırsak
  6. Kalın bağırsak
  7. Anüs'tür.

1- Ağız

Yiyeceklerin parçalanıp tükürük ile karıştırıldığı organımızdır. Ağzımızın görevleri arasında;

  • Yiyecekleri dişler  yardımı ile parçalamak,
  • Tükürük yardımıyla yiyeceklerin ıslatmasını ve yumuşatılmasını sağlamak,
  • Karbonhidratın sindirimini başlatmak bulunmaktadır.
Yiyeceklerin tadını tükürüğünüz sayesinde alırız!

2- Yutak

Yiyecekleri yemek borusuna gönderen organımızdır. Burada sindirim olmaz. 

Yutakta bulunan bir kapakçık yutkunma sırasında soluk borusunu kapatarak yiyeceklerin soluk borusuna geçmesini önler.

Sindirim Sistemi

Yutak

3- Yemek borusu

Yiyecekleri mideye gönderen uzun boru şeklinde bir organımızdır.

4- Mide

Yiyeceklerin bir süre depolandığı organımızdır. Burada yiyecekler mide asidi ile karıştırılarak daha küçük parçacıklara ayrılır.

Proteinlerin kimyasal sindirimi burada başlar.

5- İnce bağırsak

Sindirim sisteminin en uzun organıdır. Bütün yiyeceklerin sindirimleri burada tamamlanır ve burada kana geçer.

Besinler ince bağırsak içinde ilerledikçe villus denilen küçük çıkıntılar besinin içindeki yağı, karbonhidratı ve proteini emerek kana verir.

Sindirim Sistemi

6- Kalın bağırsak

İnce bağırsaktan sonraki organdır. Besinlerde geriye kalan su ile K ve B vitaminleri  buradan emilerek kana karışır.

7- Anüs

Atıkların vücut dışına atıldığı yerdir.

Yalnızca ağız, mide ve ince bağırsakta sindirim olur. Yutak, yemek borusu, kalın bağırsak ve anüste sindirim olmaz.

Sindirim sistemi alıştırma - 1

5
4

Besinler kalın bağırsakta emilerek kana geçer.

 
ince bağırsak,kalın bağırsak
17
10

Sindirimin gerçekleşmediği organların numaralarını kutucuğa sürükleyiniz.

 
yutak,yemek borusu,kalın bağırsak,anüs,sindirimin gerçekleşmediği organlar
21
1

Sindirimin başladığı organımız.

ağız
9
10

Karbonhidratın kimyasal sindiriminin gerçekleştiği organları işaretleyiniz.

ağız,ince bağırsak,karbonhidratın kimyasal sindirimi
1
1

Proteinlerin kimyasal sindirimi   başlar, ince bağırsakta biter.

mide,protein,kimyasal sindirim
1
1

Besinlerin fiziksel ve kimyasal sindirimi ağızda başlar,   biter.

sindirim
26
10

Sindirim sistemi organlarını kutucuğa sürükleyiniz.

 
sindirim sistemi organları
5
4

Karbonhidratın kimyasal sindirimi yutakta başlar.
 
kimyasal sindirim,ağız

Sindirim sitemine yardımcı organlar

Sindirim sistemi, ağız, yutak, mide gibi sindirim sürecinde doğrudan rol oynayan ana organlara ek olarak, sindirimi destekleyen diğer organları da içerir. Bu organlar, sindirime yardımcı olmak için salgıladıkları sıvılarla karbonhidrat, yağ ve proteinin sindirilmesine katkıda bulunarak emilimini kolaylaştırırlar.

Sindirim sistemi içerisindeki destekleyici organlar:

  1. Karaciğer
  2. Pankreas'tır.

1- Karaciğer

Karaciğer, vücudumuzun en büyük organıdır. Karın boşluğunun sağ üst kısmında yer alır. Karaciğerin birçok görevi vardır. Bunlardan biri de sindirime yardımcı olmaktır.

Karaciğer, safrayı üretir. Safra, yağların sindirilmesinde önemli bir rol oynar. Yağların parçalanması zordur. Safra, yağları küçük parçalara ayırarak sindirim sürecini kolaylaştırır.

Sindirim Sistemi

Yağların fiziksel sindirimi (Kaynak: bioninja.com.au)

Safra sıvısının yağları daha küçük parçalara ayırması fiziksel bir sindirimdir. Bu durum yağın kimyasal sindirimini kolaylaştırır!

2- Pankreas

Pankreas, karaciğerimizin altında yer alan yaprak görünümlü bir organımızdır. Salgıladığı Pankreas öz suyu'nu ince bağırsağa dökerek sindirime yardımcı olur.

Pankreas öz suyu'nun sindirimdeki bazı görevleri şunlardır:

  • Karbonhidratın kimysal sindirimini sağlamak,
  • Yağ moleküllerinin kimyasal sindirimini sağlamak,
  • Proteinin kimyasal sindirimini sağlamak.

Sindirim Sistemi

Pankreas ve safra kesesi sıvılarını ince bağırsağa bırakır

Sonuç

Besinlerin enerjiye dönüştürülmesi için parçalanarak yapı taşlarına kadar küçültülmeleri gerekir. Bu olaya sindirim denir.

Sindirim iki şekilde meydana gelir.

Fiziksel SindirimKimyasal Sindirim
  • Ağızda dişler,
  • midede mide hareketleri,
  • ince bağırsakta safra sıvısı
  • Ağızda tükürük,
  • Midede mide asidi
  • İnce bağırsakta pankreas öz suyu
Yalnızca besinler ufaltılır.Besinler yapı taşlarına ayrıştırılır.


Besinlerden kana geçen besin içerikleri karbonhidrat, protein ve yağdır. Bunların kimyasal sindirimleri ince bağırsakta biter ve burada kana geçerler.

Karaciğer ve pankreas sindirime yardımcı organlardır. Karaciğerde salgılanan safra, yağları fiziksel sindirime uğratır. Pankreas ise pankreas öz suyu ile karbonhidrat, yağ ve proteinlerin kimyasal sindirimini gerçekleştirir.

Sindirim sistemi alıştırma - 2

22
8

  1. Karbonhidrat'ın kimyasal sindirimi ağızda başlar
  2. Yağların fiziksel sindirimi midede başlar
  3. Proteinlerin kimyasal sindirimi midede başlar
  4. Yutak, yemek borusu, kalın bağırsak ve anüste sindirim olmaz
  5. Dişler vitaminlerin fiziksel sindirimini sağlar

Yukarıda verilen ifadelerden doğru olanları kutucuğa sürükleyiniz.

 
kimyasal sindirim,safra sıvısı,mide,ağız
31
7

Yağların fiziksel sindirimini sağlar.

safra sıvısı
22
10

Şekli yaprağı andıran sindirime yardımcı organ ile ilgili bilgileri kutucuğa sürükleyiniz.

 
pankreas
1
1

Yağ, protein ve karbonhidratın kimyasal sindirimine   yardımcı olur.

pankreas
7
8

Şekilde bir yağ molekülünün fiziksel sindirimi şematize edilmiştir.

Bu olay ilgili seçeneklerde verilen hangi bilgi yanlıştır?

A)
Yağ molekülleri daha küçük parçalara ayrılır
B)
Ağızda dişler yardımıyla gerçekleşir
C)
Yağların kimyasal sindirimini kolaylaştırır
D)
Şekildeki sarı renkli yapılar safra sıvısıdır
safra sıvısı,safra kesesi,yağların fiziksel sindirimi

Alıştırmalar


İçindekiler
Okuma modu için tıkla