

Ali masala kendini öylesine kaptırmıştı ki sanki Anka’nın sırtına binen kendisiymiş gibiydi. O an içinden keşke bende böyle bir kuşa binsem ve yıldızlara doğru uçsam diye geçirdi. O bunu içinden geçirse de onu duyan biri vardı.


Yolculuğun ilk aşamasını Dünya’mız ve onun uydusu Ay’ı tanımak oluşturuyordu. Görüntü muhteşemdi. O zamanlar müslümanlar arasında Dünya’nın yuvarlak olduğu biliniyordu ama onu uzaydan görmek şimdiye kadar mümkün olmamıştı.


İnsanlar çok eski zamanlardan bu yana gökyüzünü, uzayı, yıldızları hep merak etmiştir. O zamanlar uzay ile ilgili bilgilerimiz çok sınırlıydı fakat zaman ilerledikçe insanların uzay hakkında bildikleri de genellikle artmıştır. Özellikle İslam dünyasının büyük çalışmaları ve teleskobun icat edilmesi bu alandaki bilgi birikimine hız kazandırmış, sonraki zamanlarda uzaya araç veya insan yollamanın önünü açmıştır. Hadi isterseniz hep birlikte uzay araştırmalarında kullanılan bu teknolojilerin neler olduklarına bir bakalım.
1 – Uzay teknolojileri
1.1 – Yapay uydular
Uydu, bir gezegenin etrafında dolanan cisimler için kullanılır. Örneğin Ay, Io veya Titan birer uydudurlar doğal uydu da denilen bu cisimler insanlar tarafından tasarlanmamıştır. Yapay uydu ise, insan eliyle yapılmış ve gezegenlerin etrafına yerleştirilen araçlardır. Mesela Hubble uzay teleskobu, Göktürk-1 ve Göktürk-2 gözlem araçları yapay uydulara örnek gösterilebilir.



1.2 – Uzay sondaları
İnsansız uzay araçlarıdır. İnsanların her zaman uzaya gönderilmeleri mümkün olmamaktadır bu nedenle robotik uzay araçlarının önemi çok fazladır. Uzay sondaları insanların gidemediği uzak yerlerin gözlenmesi, orada araştırmaların yapılması veya çok uzun sürecek uzay araştırmalarının yapılmasında kullanılır.
Örneğin Plüton gezegeninin ve ötesinin keşfi için gönderilen “New Horizons” isimli uzay aracı bir uzay sondasıdır. Bunun sayesinde insanın gidemediği kadar uzak mesafelere gitme şansımız olmuştur.

1.3 – Uzay Mekikleri
Mekik, iki yer arasında gidip-gelmek anlamında kullanılır. Uzay mekikleri insanlı uzay araçlarıdır. İnsanları uzaya taşıyıp tekrar yeryüzüne getirmekle görevlidir. Uzay sondalarının büyük işler başardığı kuşkusuzdur fakat bazı durumlarda insanların bizzat o yere müdahalesi söz konusu olabilir. Bu durumda uzay mekikleri devreye girer.

2 – Uzay Kirliliği
Hikayemizde Anka kuşu, “İnsan elinin değmediği her yer çok güzeldir” demişti. Doğru bir söz bu gerçekten. İnsan çevresini anlamaya, araştırmaya çalıştıkça onu kirletmeyi de başarır(!) uzay, insanın kirletmeyi henüz yeni başladığı alanlardan biridir.
Uzay araçları, uzay sondaları, uzay mekiklerinin yakıt tankları gibi parçalar Dünya yörüngesinde başıboş bir şekilde dolanır burada biriken bu cihazlar uzay kirliliğine neden olmaktadır ve kirliliğin artması;
- Uzaya gönderilecek uzay araçların kaza yapması,
- Atmosfere girerek yeryüzüne düşen araçların insanlara zarar vermesi gibi etkilere yol açabilmektedir.
3 – Uzay Teknolojileri
Uzay çalışmaları sonucu bulunan ve günlük hayatımızda da kullanılan bazı araçlar şunlardır.
a- İnce ekranlı televizyonlar
Uzay araçlarının yükünü hafifletmek amacıyla bulunmuştur çünkü diğer ekranlar çok ağır olduğu için uzay aracına fazladan bir yük oluyordu

b- Teflon tava:
Teflon, neredeyse hiçbir madde ile etkileşime girmediği için bir çok farklı alanda kullanılmaktadır. Uzay araçlarında, uçakların parçalarında veya suyun sızmasını istemediğimiz yerlerde kullanıldığı gibi yaptığımız yemeklerle etkileşime girmediği için tavada da kullanılır.
Bu araçların dışında; navigasyon cihazları, çizilmez gözlük camları gibi araçlarda da uzay araştırmaları sonucu bulunmuştur.
One thought on “1- Uzay Teknolojileri ve Uzay Kirliliği”