10 Haziran 2023

4- Asitler ve Bazlar

Bir etkinlik yapalım,

Ekinlik için kullanacağımız malzemeler:

  • Limon
  • Sirke
  • Karbonat
  • Saf su
  • Çamaşır suyu
  • Bir kaç tane Karalahana yaprağı

Öncelikle hazırladığımız karalahana yaprağını bir süre sıcak suda bekletelim böylece karalahana suyunu elde edebileceğiz. Elde ettiğimiz karalahana suyunu beş ayrı şişeye boşaltıp A, B, C, D ve E şeklinde isim verelim sonrasında aşağıdaki tabloyu çizelim.

Kullanılan malzemelerKaralahana suyunda renk değişimi
Limon 
Sirke 
Karbonat 
Saf su 
Çamaşır suyu 

Ardından aşağıdaki çalışmaları yapalım

  1. A şişesine bir miktar limon sıkalım
  2. B şişesine sirke dökelim
  3. C şişesine biraz karbonat dökelim
  4. D şişesine saf su ekleyelim
  5. E şişeşine ise çamaşır suyundan az miktarda ekleyelim ve gözlemlerimizi yukarıdaki tabloya kaydedelim

Çalışmamızın sonuçları

Yukarıdaki gözlemlerimiz sonunda tablomuz şu şekilde olacaktır.

Kullanılan malzemelerKaralahana suyunda renk değişimi
LimonSu kırmızı – pembe renk aldı
SirkeSu kırmızı – pembe renk aldı
KarbonatSu mavi – yeşil renk aldı
Saf suSuda her hangi bir renk değişimi olmadı
Çamaşır suyuSu başlangıçta yeşil oldu sonra sarı renk aldı

Etkinlik sonucunda bazı maddelerin karalahana suyunda pembe – kırmızı renk verirken, bazılarının mavi – yeşil renk verdiğini gördük. Bazı maddeler ise herhangi bir renk değişimine neden olmamıştır.

Asitler

Karalahana suyu ile kırmızı – pembe renk veren maddeler asit özelliği gösterir. Asit, Fransızca bir kelime olup ekşi anlamına gelmektedir (www.etimolojiturkce.com/kelime/asit). Tatları ekşi olan asitler, sulu çözeltilerin de ortama H+ iyonu veren maddeler olarak tanımlanırlar.

Asitlerin tatlarına bakmak tehlikeli sonuçlar doğurabilir bu nedenle tatlarına bakmamak gerekir!

Örnek:

  • H2SO4 -> 2H+ + SO42-
  • HCl -> H+ + Cl
  • HNO3 -> H+ + NO3

dikkat edilirse verilen tüm asitlerin sulu çözeltileri ortama H+ iyonu vermiştir.

Özellikleri

  • Asitlerin tatları ekşidir
  • Bazlarla tepkimeye girerek tuz ve su oluştururlar
  • Karalahana suyunda pembe – kırmızı renk verirler
  • Mavi turnusol kağıdını kırmızıya boyarlar
  • Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir
  • Yakıcı ve tahriş edicidirler
  • Metaller ile tepkimeye girerek H2 gazı çıkışına neden olurlar

Asit Özelliği Gösteren Bazı Maddeler

Kimyasal AdıFormülüYaygın Adı
Sülfürik AsitH2SO4Zaç yağı
Hidroklorik AsitHClTuz ruhu
Nitrik AsitHNO3Kezzap
Sitrik AsitC6H8O7Limon Asidi
Asetik AsitCH3COOHSirke Asidi
Malik AsitC4H6O5Elma Asidi
Formik AsitCH2O2Karınca Asidi

Bazlar

Sulu çözeltilerinde ortama OH (Hidroksit) iyonu veren maddelerdir. Yaptığımız etkinlikte Karalahana suyunda mavi-yeşil renk veren maddeler bazik özellik gösteren maddelerdir.

Örnek:

  • KOH -> K+ + OH
  • Ca(OH)2 -> Ca2+ + 2OH

Bazlar;

  • Karalahana suyunda mavi-yeşil renk verirler
  • Kırmızı turnusol kağıdını maviye boyarlar
  • Genellikle temizlik malzemesi olarak kullanılırlar
  • Sulu çözeltilerinde suya OH iyonu verirler
  • Asitlerle tepkimeye girerek tuz ve su oluşumuna neden olurlar
  • Metal ve cam eşyalarda matlaşmaya neden olurlar
  • Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir

Baz Özelliği Gösteren Bazı Maddeler

Kimyasal AdıFormülüYaygın Adı
Sodyum HidroksitNaOHSud kostik
Potasyum HidroksitKOHPotas kostik
AmonyakNH3Amonyak
Kalsiyum HidroksitCa(OH)2Sönmüş kireç

pH Metre

pH Metre

Maddelerin asidik ya da bazik değerlerini gösteren cetveldir. 0 – 14 arasında değer alır. pH metrenin özellikleri şunlardır;

  • 0-7 arası maddenin asidik olduğunu gösterir. Sıfıra yaklaştıkça asidik özellik artar
  • 7-14 maddenin bazik olduğunu gösterir. 14’e yaklaştıkça bazik özellik artar
  • 7 maddenin nötr olduğunu gösterir. Asidik ya da bazik özellik göstermeyen maddelerin pH değeri 7’dir.

Asit Yağmurları

Havaya karışan bazı gazların atmosferdeki su ile tepkime oluşturarak asit şeklinde yer yüzüne inmesi sonucunda asit yağmurları meydana gelir. Asit yağmurları hava karışan kirleticiye ve karışma miktarına göre değişebilmektedir.

Aşağıda havaya karışan kirleticiler ve tepkime sonucunda oluşturdukları asit türü verilmiştir.

KirleticiOluşturduğu Asit Türü
NO2 (Azotdioksit)HNO3 (Nitrik Asit – Kezzap)
SO2 (Kükürtdioksit)H2SO4 (Sülfürik Asit – Zaç yağı)

Alıştırmalar

Asitler ve Bazlar - Asitler

Asitler ve Bazlar - Asitler

Boşluk doldurma
66 15
Asitler ve Bazlar

Asitler ve Bazlar

Test
186 8
Asitler ve Bazlar - Asitler

Asitler ve Bazlar - Asitler

Doğru - Yanlış
70 16

sworld

Yazarımız, Fenbilgisi Öğretmenliğini bitirdikten sonra Kimya alanında Yüksek Lisans ve Doktora eğitimlerini de tamamlamıştır.

View all posts by sworld →

Bir cevap yazın

deneme bonusu casino deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler