Bir zamanlar Güneş denilen yıldızın 150 milyon kilometre uzağında tek başına dolanan genç bir gezegen varmış.
Aşırı sıcak, yüzeyinin her yerinde volkanların patladığı korkunç bir gezegenmiş bu!
Neredeyse her gün yüzeyine yüz binlerce kuyruklu yıldız ve meteor çarptığı için kabuğunda çok sayıda çukurlar oluşurmuş.
Fakat buna rağmen genç gezegenimiz yaşamayı seven ve Allah'ına şükrettiği için devamlı mutlu olan bir gezenmiş.
Günler, yıllar böyle geçedursun, bir zaman sonra genç gezegenimizin canı sıkılmaya başlamış ve yalnızlığını paylaşacak bir arkadaş, bir dostunun olmasını istemiş.
Bu nedenle gözlerini gökyüzüne dikerek şu şekilde yalvarmaya başlamış: "Allah'ım" demiş. "Ben uzun zamandır çok yalnızım. Ne olur bana bir arkadaş ver ki artık yalnız kalmayayım" diyerek dua etmiş.
Gel zaman git zaman ben diyeyim 100 yıl, siz deyin 1000 yıl sonra genç gezegen halen yalvarmakta, halen dua etmekteymiş.
Bir ara başını kaldıran genç gezegen kendisine yaklaşmakta olan kocaman gezegeni görmüş ve "Yaşasın, duam kabul oldu. Artık benim de bir arkadaşım olacak" diyerek sevinçle bağırmaya başlamış.
Fakat yeni gezegen yaklaştıkça bazı tuhaflıkların olduğunu sezmiş. Yeni gezegen yavaşlamıyor, doğrudan genç gezegenin üstüne doğru hızla geliyormuş.
"Eyvah!" demeye fırsat bulamadan yeni gezegen şiddetli bir şekilde genç gezegenemize çarpmış!
Canı çok acıyan genç gezegen ağlamaya, sızlamaya başlamış ve kendisinden kopan çok sayıda parçalar ise uzayın her tarafına dağılmış.
Yara bere içinde kalan genç gezegenimiz "Ya Rab! Ben arkadaş istedim ama bana düşman yolladın! Beni parça parça etti canımı yaktı!" diyerek serzenişte bulununca gaipten bir ses "Acele etme, bekle!" diyerek genç gezegeni teselli etmiş.
Çarpışmanın etkisi çok büyükmüş. Etrafa sayısız parça dağıldığı için her yer savaş alanı gibiymiş.
Derken bu sırada büyük bir olay meydana gelmiş!
Parçalardan bazıları birleşmeye, birleştikçe büyüme başlıyormuş. Büyüdükçe, daha fazla parçayı kendine çekiyor, kocaman bir top halini alıyormuş!
Olan biteni hayretle izleyen genç gezegen, şaşkınlıktan dilini yutmuş.
Olay sonunda yeni bir gezegen oluşmuş ve kendisinin etrafında dönmeye başlıyormuş. Şaşkınlığı bitince de yakınında ona güler yüzle bakan yeni arkadaşını görmüş. Dilinden "Sen, sen de kimsin?" dökülebilmiş zorlukla.
Yeni arkadaşı: "Ben Ay!" demiş.
Devamla "Senin Allah'tan istediğin yeni arkadaşın, yeni dostun!" demiş. "Biz hep beraber olacağız, seni hiç yalnız bırakmayacağım" diyerek gülümsemiş.
Meğerse Allah, genç gezegene daha yakın olsun diye genç gezegen ile aynı maddeden bir arkadaş yaratmak istemiş. Böylece birbirlerini daha çok seveceklermiş.
Bunu anlayan genç gezegen "Allah'ım seni çok seviyorum. Teşekkür ederim." diyerek sevincini Yaradanına iletmiş.
Ayın Yapısı ve Özellikleri
Dünyamızın tek doğal uydusu olan Ay, bizden yaklaşık 300bin km uzaklıkta bulunmaktadır. Öyle ki bize en yakın gök cismi Ay'dır.
Hadi sizlerle Ay hakkında bir yolculuğa çıkalım!
Bir kır gezisine çıktığınızı hayal edin. Üstünüzde masmavi bir gökyüzü, yüzünüzü ısıtan güneş. Etraf yemyeşil ve iç açıcı. Su sesi kulaklarınıza şiir gibi gelmekte.
Acaba bize çok yakın Ay'da da durum böyle midir? Diğer bir deyişle orada da hava, su ve bitki var mı?
Kumsalda ayak izi bıraktıktan birkaç saat sonra ayak izlerinin silindiğini görürsünüz.
Sizce ayak izinizi silen nedir?
Ay yüzeyine bırakılan bir ayak izi 40 yıldır orada bozulmadan duruyor. Hatta bu ayak izinin milyonlarca yıl daha bozulmadan duracağı düşünülüyor. Buradan yola çıkarak Ay ile Dünya arasında ne gibi fark olduğunu söyleyebilir misiniz?
Ay'da atmosfer ve su yoktur. Bu nedenle orada ayak izini silecek bir etmen de yoktur. Atmosfer olmadığı için rüzgar oluşmaz, dere veya okyanuslar bulunmaz. Oraya gittiğinizde göreceğiniz tek şey kuru ve gri bir toprak olacaktır.
Ay'ın uzaydan çekilmiş fotoğrafları, Ay'ın en iyi gerçek renkli görüntüleridir. Gördüğünüz gri renk, çoğunlukla oksijen, silikon, magnezyum, demir, kalsiyum ve alüminyum olan Ay'ın yüzeyinden geliyor. Daha açık renkli kayalar genellikle plajiyoklaz feldispat, daha koyu renkli kayalar ise piroksendir. Gördüğünüz kayaların çoğu volkaniktir ve volkanik patlamalar sırasında Ay'ın içinden çıkmışlardır.
Ay ne kadar büyüktür?
Ay, Dünya'mızdan 6 kat daha küçüktür. Ay'ın çapı yaklaşık 3400 km genişliktedir.
Dünya'nın genişliğine 6 tane Ay sığabilir.
Ay'ın şekli nasıldır?
Daha önceki konuda Güneş'in küre şeklinde olduğuna değinmiştik. Çünkü belirli bir büyüklüğe sahip gök cisimleri küre şeklini alırlar. Güneş gibi Ay da küre şeklindedir.
Ay yüzeyine yakından baktığınızda yüzeyin tamamını kaplayan sayısız çukur görürsünüz. Bu çukurlar gök taşlarının çarpmasıyla oluşmuş derin oyuklardır. Krater adı verilen bu yapıların çokluğu sizi şaşırtabilir çünkü dünya yüzeyinde bu kadar fazla krater izine rastlanmaz! Peki nasıl oluyor da Ay yüzeyinde daha fazla krater olabiliyor? Meteorlar Ay yüzeyine çarptığı halde Dünya yüzeyine neden daha fazla çarpmıyor?
Bunun cevabı atmosferimizde saklıdır. Gök taşları atmosfere girdiği zaman hava tanecikleri ile sürtünme haline girerek ısınırlar. Bu durum tıpkı ellerinizi ovuşturarak ısıtmanıza benzer. Atmosferde yol alan meteorun sıcaklığı arttıkça bir süre sonra etrafına ışık saçan bir alev topuna dönüşür ve giderek küçülür. Sonuçta yeryüzüne ulaşmadan tamamen yanarak kül olur böylece bize zarar vermesi engellenir. Kuran'ı Kerim'de bu durum "Korunmuş Tavan" olarak tasvir edilir.
Ay'da kalın bir atmosferin olmaması nedeniyle gök taşları herhangi bir engellemeye maruz kalmadan doğrudan Ay yüzeyine çarpar ve orada derin kraterler meydana getirir.
Özetle
- Ay, Dünya'mızın tek doğal uydusudur,
- Bize en yakın gök cismi Ay'dır,
- Ay'ın bizden uzaklığı yaklaşık olarak 300 bin km'dir,
- Dünya, Ay'dan 4 kat daha büyüktür,
- Ay'ın çapı yaklaşık 3400 km'dir,
- Ay'da hava ve sıvı halde su yoktur,
- Ay yüzeyindeki çukurlara krater adı verilir,
- Kraterler gök taşlarının yüzeye çarpması ile oluşur.
Ayın Yapısı ve Özellikleri Sınav
Ay'ın şekli nasıldır?
Ay modeli için hangi cisimleri seçmemiz doğru olur?
